W rozmowie z Beatą Drzazgą, wiceprezesem Centrum Silicon Valley w Palo Alto, zgłębiamy temat równowagi między empatią a konsekwencją w zarządzaniu. Rozmawiamy o tworzeniu silnych, skutecznych zespołów, które, dzięki odpowiedniemu połączeniu empatii i konsekwencji, osiągają międzynarodowe sukcesy.

Czy empatia w biznesie to zaleta czy przeszkoda? Jak znaleźć zdrową równowagę?

Empatia w biznesie jest niezaprzeczalnie zaletą, ale jej skuteczność zależy od tego, jak potrafimy nią zarządzać. W wielu przypadkach to właśnie umiejętność zrozumienia ludzi, ich motywacji, potrzeb i lęków, stanowi klucz do sukcesu. Jednak nadmierna empatia może prowadzić do podejmowania decyzji, które nie są oparte na obiektywnych kryteriach, a raczej na emocjach. Przedsiębiorca musi umieć ocenić sytuację w sposób holistyczny, łącząc empatię z chłodną kalkulacją, nie rezygnując z obiektywności. Równocześnie, wchodząc w relacje z pracownikami, warto pielęgnować kulturę zaufania, w której każda osoba czuje się wysłuchana, ale jednocześnie jest świadoma, że za jej działaniami stoją konkretne oczekiwania i cele. Ostatecznie sukces w biznesie nie opiera się na emocjach, lecz na działaniu – a emocje, choć cenne, powinny być tylko jednym z elementów decyzji, a nie ich fundamentem.

Jak budować autorytet lidera, który chce być jednocześnie blisko ludzi i skutecznie egzekwować cele?

Autorytet lidera nie wynika jedynie z jego stanowiska, ale z umiejętności dbania o interesy organizacji, jednocześnie pokazując, że interesy pracowników są również traktowane z szacunkiem. Kluczowym aspektem jest spójność – zarówno w komunikacji, jak i w działaniu. Lider, który mówi jedno, a robi drugie, traci zaufanie zespołu. Przykładem może być sytuacja, gdy lider jasno deklaruje, że w firmie panuje kultura otwartości i wzajemnego wsparcia, ale nie podejmuje żadnych działań w tej kwestii. Z kolei, kiedy lider stosuje spójne zasady, a jednocześnie angażuje się w problemy zespołu, jego autorytet wzrasta. To z kolei pozwala na skuteczne egzekwowanie celów i wdrażanie zmian, bo zespół rozumie, że lider jest w tym procesie partnerem, a nie tylko „szefem”, który wymaga bez pytania.

Nie można jednak zapominać, że przywództwo to nie tylko zarządzanie ludźmi, ale także zdolność do podejmowania decyzji w trudnych momentach. Często lider musi dokonywać wyborów, które są niepopularne, ale niezbędne z punktu widzenia rozwoju firmy. Dlatego kluczowym elementem w budowaniu autorytetu jest umiejętność balansowania między bliskością do ludzi a stanowczością w działaniu, szczególnie gdy sytuacja tego wymaga.

W jaki sposób empatia wobec pracowników może prowadzić do błędnych decyzji biznesowych?

Empatia w podejmowaniu decyzji biznesowych ma ogromne znaczenie, ale nie może być traktowana jako jedyny czynnik decydujący. Właściwie wyważona empatia pomaga zrozumieć, jak dane decyzje wpłyną na pracowników i na atmosferę w firmie. Z drugiej strony, opóźnianie podejmowania decyzji przez nieustanne rozważanie emocji pracowników, może prowadzić do paraliżu decyzyjnego. W sytuacjach kryzysowych, gdzie musimy podejmować szybkie decyzje, empatia może pomóc w lepszym zrozumieniu i komunikowaniu. Dzięki empatii lider jest w stanie przewidzieć reakcje i zminimalizować negatywne konsekwencje, które mogą wynikać z kontrowersyjnych decyzji, takich jak cięcia kosztów czy reorganizacja. Z kolei bezempatyczne podejście może prowadzić do dehumanizacji procesu decyzyjnego, gdzie priorytetem stają się tylko „twarde” wyniki finansowe, co w dłuższej perspektywie może zniszczyć morale zespołu. Dbałość o ludzi, ich dobrostan i motywację, przy jednoczesnym trzymaniu się celów strategicznych firmy, to jeden z kluczowych filarów, na którym opiera się skuteczne zarządzanie.

Jak zachować konsekwencję i nie stracić empatii, gdy trzeba zwolnić pracownika lub przeorganizować zespół?

Zwolnienie pracownika lub przeorganizowanie zespołu to zawsze trudne decyzje, które mogą wiązać się z negatywnymi emocjami, zarówno po stronie pracownika, jak i lidera. Jednak konsekwencja w działaniu nie oznacza braku empatii. Czasami, podejmując decyzję o zwolnieniu, lider musi wykazać się szczególną wrażliwością, by zachować szacunek do pracownika, jednocześnie nie osłabiając autorytetu. Najważniejsze w tym procesie jest komunikowanie tej decyzji w sposób jasny i transparentny, wyjaśniając powody i oferując wsparcie w poszukiwaniu nowych możliwości, np. w formie rekomendacji. Dobre zarządzanie zmianami polega na tym, by w takich trudnych momentach nie tracić twarzy, ale również nie ulegać sentymentom, które mogą uniemożliwić dalszy rozwój firmy. Konsekwencja nie jest zimnym działaniem – to raczej konsekwentne trzymanie się wartości i zasad, które mają na celu dobro zarówno organizacji, jak i jej członków.

Czy w kontaktach międzynarodowych łatwo o nieporozumienia wynikające z różnic w podejściu do zarządzania ludźmi? Jak zachować wrażliwość kulturową i jednocześnie pozostać sobą?

Różnice kulturowe w zarządzaniu to jedno z większych wyzwań, zwłaszcza jeśli prowadzi się działalność w międzynarodowym środowisku. W wielu krajach obowiązują odmienne normy dotyczące hierarchii, komunikacji, podejścia do czasu pracy czy stosunku do władzy. W USA na przykład, przedsiębiorcy oczekują szybkości działania, a decyzje są często podejmowane w sposób mniej formalny i bardziej bezpośredni. Z kolei w Polsce hierarchia jest bardziej wyraźna, a formalności odgrywają istotną rolę. Niezwykle ważne jest, by lider potrafił dostosować swoje podejście do tych różnic, zachowując jednocześnie autentyczność. Oznacza to, że nie można naśladować stylu zarządzania w obcym kraju tylko po to, by „dopasować się” – trzeba znaleźć równowagę między wrażliwością na kulturę danego kraju a własnym sposobem zarządzania. Dobrze zrozumiane różnice mogą stać się atutem, dając organizacji przewagę w pracy z międzynarodowymi partnerami. Warto także pamiętać, że umiejętność słuchania, otwartość na inne perspektywy i adaptacja w kontekście międzynarodowym są równie ważne, jak znajomość specyfiki rynku.

Jakie cechy powinien mieć lider, który chce być zarówno skuteczny, jak i ludzki?

Lider, który pragnie łączyć skuteczność z empatią, powinien przede wszystkim wykazywać się wysoką samoświadomością i dojrzałością emocjonalną. Tylko lider, który rozumie swoje własne emocje i reakcje, jest w stanie efektywnie zarządzać zespołem i wykazywać się empatią wobec innych. Kluczowe w tym przypadku jest również umiejętność słuchania – nie tylko tego, co mówią pracownicy, ale również tego, czego nie mówią. Dobrze rozwinięte umiejętności interpersonalne, takie jak aktywne słuchanie, rozwiązywanie konfliktów czy motywowanie ludzi, są absolutnie niezbędne. Jednak skuteczność w biznesie wymaga też posiadania zdolności do podejmowania decyzji w trudnych sytuacjach, wyciągania wniosków z błędów i wdrażania zmian w oparciu o obiektywne dane. Lider musi mieć odwagę do podejmowania ryzyka, nie zapominając przy tym o wartościach, które kierują jego decyzjami. To połączenie empatii, autentyczności i konsekwencji w działaniu sprawia, że lider jest w stanie budować zaufanie, lojalność i silne zespoły, co w efekcie prowadzi do długofalowego sukcesu organizacji.

Rozmawiał Mateusz Banaszak

Źródło: Manager Report